Często w życiu znajdujemy się w sytuacji, gdy ktoś próbuje nakłonić nas do zrobienia czegoś, na co nie mamy ochoty lub odwieźć nas od decyzji, jaką chcemy podjąć. Na pewno nie raz szef chciał obciążyć Cię dodatkową pracą, chociaż Twoje biurko już uginało się pod ciężarem niedokończonych tematów, albo znajomi próbowali wyciągnąć na imprezę, kiedy spędzenie spokojnego wieczoru w domu wydawało się najlepszym rozwiązaniem. To, czy w takiej sytuacji uda Ci się postawić na swoim, zależy głównie od asertywności.
No dobrze, ale czym w ogóle jest ta asertywność?
Mianem asertywności w psychologii określa się wyrażanie własnego zdania, potrzeb i emocji, w sposób nieagresywny oraz nienaruszający przestrzeni i praw innych osób. Prościej rzecz ujmując, jest to zbiór zachowań, które pozwolą nam zdecydowanie, lecz nienapastliwie, zakomunikować światu czego chcemy i potrzebujemy, a czego na pewno nie zrobimy. Umiejętność ta wpływa nie tylko na Twoje otoczenie i samopoczucie, ale pomoże Ci również na stopie biznesowej.
Zalety postawy asertywnej
- możliwość osiągnięcia celów, na których Ci zależy
- łatwiejsza ekspresja własnych uczuć i potrzeb
- brak lęku związanego z odrzuceniem w wyniku odmowy
- podniesienie pewności siebie
- poprawa stosunków z innymi ludźmi
Co zrobić, kiedy nie jestem osobą asertywną?
Znając już zalety asertywności, wiemy już, że jest ot postawa jaką warto kierować się w życiu. Co jednak kiedy wiemy, że nie mamy tej umiejętności? Kiedy czujemy strach przed pokazaniem innym swoich potrzeb? Lub kiedy chcąc powiedzieć „nie” od razu krzyczymy? Czy asertywności można się nauczyć?
Oczywiście, że TAK. Asertywność jest cechą nabytą, nikt nie rodzi się asertywny. Własną asertywność można ćwiczyć i rozwijać całe życie. I nigdy nie jest za późno, żeby zacząć!
5 kroków do asertywności
Krok I – Wspomnienie
Przypomnij sobie sytuacje z życia prywatnego i biznesowego, kiedy nie udało Ci się wykazać asertywnością. Zapisz na kartce jaki był efekt Twojego zachowania i jakie emocje Ci towarzyszyły.
Krok II – Alternatywa
Zastanów się, co można by zmienić we wspomnianych sytuacjach teraz, kiedy znasz już podstawowe zasady postawy asertywnej. Jakie słowa mogłyby odmienić końcowy przebieg rozmowy? Co Cię wtedy ograniczało?
Krok III – Analiza
Narysuj przez środek kartki pionową kreskę. Po lewej stronie zapisz potencjalne plusy wynikające z alternatywnego przebiegu rozmowy. Po prawej stronie przepisz efekty i uczucia z Kroku I. Zobacz, co można uzyskać poprzez zmianę Twojej postawy.
Krok IV – Wyobrażenie
Pomyśl o fikcyjnej sytuacji, w której nie chcesz zrobić czegoś, do czego próbuje Cię namówić ktoś z Twojej pracy. Co możesz powiedzieć, żeby wyrazić sprzeciw? Jakich gestów i środków użyjesz?
Następnie wyobraź sobie, że ktoś bliski w trakcie spotkania w większym towarzystwie powiedział słowa, które Cię zabolały. Jak możesz wyrazić swoje emocje przy całej grupie? Jakiego tonu użyjesz?
Krok V – Praktyka
Wypróbuj zachowania z Kroku IV w rzeczywistym życiu. Wyrażaj swoje odczucia i pragnienia, obserwuj reakcję innych ludzi i zacznij budować swoją asertywność.
Jak rozwijać własną asertywność?
Pamiętaj, że trening asertywności jest długotrwały i składa się z wielu etapów. Jeżeli chcesz aktywnie rozwijać i przyspieszyć proces budowania pewności siebie lub chcesz poznać szczegóły technik asertywności (np. metoda otwartych drzwi, zdartej płyty, zasłony z mgły czy konkretyzacji) skorzystaj z pomocy psychoterapeuty.